Helenistik Çağ Felsefesi Notları
HELENİSTİK ÇAĞ FELSEFESİ
➢ M.Ö 30 yılı ile yaklaşık olarak M.S 5. yüzyılı kapsayan felsefe dönemidir.
➢ Bu dönemde kent devletleri sona ermiş ve daha önce kent devletlerinde demokratik bir ortamda
yaşıyor olan toplumlar Roma İmparatorluğu’nun himayesi altına girmiştir.
➢ Roma İmparatorluğu’nun himayesi altına girilmesiyle demokratik yönetimler ortadan kalmıştır.
Bundan kaynaklı olarak bireyler içlerinde yaşadıkları toplumun yönetimine ve düzenine etki
edebilme imkanlarından mahrum kalmışlardır. Bu mahrumiyet bu dönem felsefesinin siyasal
konulardan uzaklaşarak daha çok mantık ve etik gibi bireysel konular ile fizik gibi maddesel
konularla ilgilenmesine sebep olmuştur. Bu üç konu arasından ise en çok etik ön plana çıkmıştır.
➢ Helenistik Çağ felsefesinde İlk Çağ Felsefesine göre politik konuların ağırlığı azalmış olsa da yine de
bir miktar ilgilenilmiştir.
➢ Roma-Helenistik Felsefe döneminde Yunan felsefe okullarından bağımsız bir felsefe okulu
kurulmamıştır. Helenistik Dönemin felsefe okulları Marcus Aurelius, Epiktetos, Cicero, Lukretius ve
Sextus Empirikus tarafından temsil edilmiştir.
➢ Helenistik Felsefe özellikle doğudaki Akdeniz coğrafyasına Yunan kültürünün yayılmasını
sağlamıştır.
➢ Helenistik dönemin 4 büyük felsefe okulu: Epikürosçuluk, Stoacılık, Septisizm ve Yeni Platonculuk
olmuştur.
➢ Bunlar arasından hazcı etiği savunan ve Tanrı’nın evrene müdahalesini reddeden Epikürosçuluk ağır
basmıştır.
➢ Stoacılar ise amaçlara bağlı bir evren anlayışı ile birlikte en yüksek iyinin insan aklının yerinde
kullanılarak doğru davranışların ortaya konulması görüşünü savunmuşlardır.
➢ Stoacıların amaçlı evren düşüncesi Sokrates’ten miras alınmıştır ve bu düşünce Epikürosçular’ın
mekanist düşüncesiyle tamamen zıttır.
➢ Helenistik Dönemdeki felsefe okullarının ve özellikle de Stoacıların dogmatikliğine karşı ortaya
çıkan akım Septisizmdir.
➢ Platinos Yeni-Platonculukla dine yaklaşan bir felsefe anlayışı oluşturmuştur. Bu felsefe Hristiyanlık
ve İslamiyet’in temelini oluşturmuştur.
➢ Helenistik felsefenin en önemli özelliği felsefeyi mantık, fizik ve etik konularına ayırarak
incelemesidir.
➢ Helenistik Çağ’da dünyanın kökeni, bileşenleri, yapı ve düzeni, insanın yeri, mutluluğun ne olduğu ve
mutluluğa nasıl ulaşılacağı ile ilgilenilmiştir.
➢ Helenistik Çağ mantık felsefesi Aristoteles’ten miras alınmıştır.
➢ Helenistik Çağ’da fizik alanında Sokrates öncesi doğa filozoflarının görüşleri aynen benimsenmiştir.
➢ Stoacılar Heraklitos’un varlık anlayışını, Epikürosçular ise Demokritos’un atomcu görüşünü
benimsemişlerdir.
➢ Helenistik Felsefede etik alanının ön plana çıkma sebebi, kent devletlerinin yıkılması sebebiyle
bireylerin kendilerine yabancılaşmıştır. Böyle bir ortamda bireye yönelme olmuş ve bireyin amacı
ve mutluluğu ön plana alınmıştır.