Arnavutluk’un Ekonomik Özellikleri
1991’den önce komünist bir ekonominin hakim olduğu Arnavutluk bu tarihten sonra liberal (serbest piyasa) ekonomisine geçiş yapmıştır.
Arnavutluk ekonomisi hizmet (%54,1), tarım (%21,7) ve sanayi (%24,2) sektörlerine dayanmaktadır. Ağırlıklı olarak tarım, gıda işleme, kereste, petrol, çimento, kimyasallar, madencilik, ana metaller, hidroelektrik, turizm, tekstil endüstrisi ve petrol çıkarma dayanan Arnavutluk ekonomisinin en güçlü sektörleri enerji, madencilik, metalurji, tarım ve turizmdir. Başlıca sanayi ihracatı giyim, kromdur. Yılda 5 milyonu aşkın turistle turizmden 1,5 milyar Euro’yu aşan gelir elde edilmektedir.
Arnavutluk’un 2016 yılında GSYİH’si 34 milyar dolar, kişi başı milli geliri 11,8 bin dolar iken 2020 yılında GSYİH’si 43 milyar dolar, kişi başı milli geliri 15 bin dolar olmuştur.
Komünizm döneminde Arnavutluk tarımı kooperatifleştirilmiştir. Bugün ise tarım Arnavutluk’ta nüfusun % %48’ini istihdam etmektedir. Arnavutluk’taki başlıca tarım ürünleri: tütün, portakal, limon, incir, üzüm, zeytin, buğday, mısır, patates gibi sebzeler ve ayrıca şeker pancarıdır. Et, bal, süt ürünleri ve aromatik bitkiler diğer tarımsal ürünlerdir.
2018 yılında Arnavutluk’ta üretilen bazı tarım ürünleri ve miktarları:
391 bin ton mısır
288 bin ton domates
254 bin ton patates
240 bin ton buğday
239 bin ton karpuz
184 bin ton üzüm
120 bin ton salatalık
117 bin ton zeytin
108 bin ton elma
100 bin ton soğan
81 bin ton dolmalık biber
Arnavutluk milli gelirinin önemli bir kısmını da turizmden elde etmektedir. Turizm gelirleri 2014’te GSYİH’nın doğrudan %6’sını oluşturuyor ancak dolaylı katkılar da dikkate alındığında bu oran %20’nin biraz üzerine çıkıyor. Arnavutluk, 2017’de 5,1 milyon turist ağırlamıştır.
Arnavutluk Paraguay ile birlikte, tüm elektrik üretimini hidroelektrik santrallerinden sağlayan dünyadaki iki ülkeden biridir. Arnavutluk, Balkan yarımadasındaki en büyük ikinci petrol yataklarına ve Avrupa’daki en büyük kara petrol rezervlerine sahiptir. Ham petrol üretimi 2013’te 1.2 milyon tondan fazla oldu.
Giyim, ayakkabı, asfalt, metaller ve metalik cevherler, ham petrol, çimento ve inşaat malzemeleri, sebzeler, meyveler, tütün, işlenmiş gıdalar ve içecekler, hidroelektrik, otomotiv parçaları Arnavutluk’un ana ihracat ürünleridir. 2019 verilerine göre Arnavutluk’un ana ihracat ortakları; İtalya, İspanya, Almanya, Yunanistan, Fransa, Çin, Kuzey Makedonya, Hindistan ve Amerika Birleşik Devletleri’dir. Arnavutluk’un ana ihracat ortakları ise; İtalya, Yunanistan, Çin, Türkiye, Almanya, Sırbistan, İspanya, Romanya, Rusya ve Macaristan’dır.